Over vrijeschoolonderwijs

Wat is vrijeschoolonderwijs?

Op een vrijeschool leren de kinderen hetzelfde als op iedere andere basisschool maar dan méér. Met de informatie op deze pagina proberen we een zo goed mogelijk beeld te geven van het vrijeschoolonderwijs op de Vrijeschool Rotterdam-West. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. Of bezoekt u één van onze informatieochtenden.

Vaardigheden voor hoofd, hart en handen

De vrijeschool biedt een breed onderwijspakket aan, dat hoofd, hart en handen betrekt in het leren. Op de vrijeschool leer je wanneer je een werkwoord met een ‘d’ of ‘dt’ schrijft, je leert de tafels van 1 t/m 10 op te zeggen, sommetjes maken of waar Groningen ligt. Maar omdat het in het leven om veel meer draait dan rekenen en taal alleen, leer je op een vrijeschool veel meer dan dat.

Drie aspecten van ons onderwijs

Naast lezen, schrijven en rekenen leren de kinderen o.a. vreemde talen spreken, bewegen, toneelspelen, schilderen, tekenen en zingen. De kinderen komen vaak buiten en werken in de schooltuin. In onze opvatting van onderwijs gaat het dan ook om drie aspecten:

• het denken: cognitieve vaardigheden (kennis);
• het gevoel: sociaal-emotionele vaardigheden;
• de wil: motorische en praktische vaardigheden.

Antroposofie in ons onderwijs

Het vrijeschoolonderwijs is geïnspireerd door de antroposofie. Heel kort gezegd gaat de antroposofie ervan uit dat ieder mens een eigen levensweg bewandelt. Daarbij maak je zowel een lichamelijke als geestelijke ontwikkeling door.

Bij kinderen op de basisschool is dat eerste wel heel duidelijk te zien: zij groeien van kleine kleuter tot bijna-puber. De pedagogische uitgangspunten van het vrijeschoolonderwijs zijn gericht op de ontwikkeling van de individuele kwaliteiten van het kind.

Vrij, niet vrijblijvend

Het ‘vrije’ in ‘vrijeschool’ heeft niets te maken met vrijblijvendheid. Kinderen krijgen een duidelijke structuur aangeboden. Regels zijn regels. Het ‘vrije’ heeft betrekking op de vrijheid en de verantwoordelijkheid die de leerkracht heeft.

Deze kan, binnen de wettelijke- en door de school gestelde kaders, zelf de lesstof en zijn of haar eigen professionaliteit ontwikkelen. Dat resulteert in wakkere, leergierige en gemotiveerde leerkrachten. Ook refereert “vrij” eraan dat ieder kind een vrij denkend mens mag worden (worden wie je bent).

Ritme en lesstof

Een dag op de vrijeschool verloopt klassikaal volgens een vast ritme zowel in de kleuterklassen als in de 1e t/m de 6e klas.

Kleuterkinderen krijgen lesstof aangeboden binnen een vast weekritme. Kleuters leren spelenderwijs, door te dóen. Bijvoorbeeld: door met blokken en kisten te spelen en te bouwen ervaren zij vanzelf wat boven en onder is. Zij leren ordenen, structureren en oorzaak en gevolg kennen. Zij zijn met hun hele lijf actief en volop in beweging. Zo kunnen ze goed voorbereid naar de 1e klas (= groep 3).

Vanaf de eerste klas krijgen de kinderen in de ochtenduren een hoofdvak zoals rekenen, taal, aardrijkskunde, heemkunde, dier- en plantkunde, geschiedenis en natuurkunde.

Periodeonderwijs

De meeste hoofdvakken worden aangeboden in zogenaamde periodes. De leerlingen maken dan grondig kennis met één leerstofgebied. Dan laten ze het een tijdje los, om zich op het volgende te concentreren. In de tussentijd ‘rijpt’ het geleerde verder door. Zo maken de leerlingen zich de stof gaandeweg helemaal eigen.

Vaklessen

In de lesuren na het periodeonderwijs worden de vaklessen onderwezen als bijvoorbeeld rekenen, taal, lezen, Engels en Duits, euritmie, muziek, (vorm)tekenen, schilderen, gymnastiek, tuinbouw, handwerken en handenarbeid.

Thema’s en vertelstof

Het lesprogramma sluit aan bij de leeftijd, drijfveren en mogelijkheden van het kind. Leerkrachten van de vrijeschool ontwerpen veelal zelf de lessen aan de hand van de leerdoelen. Zo kan de leerkracht ingaan op actualiteit, context en specifieke vragen.

Op de vrijeschool worden veel verhalen verteld aan de kinderen, de zogenoemde ‘vertelstof’. Elke klas heeft zijn eigen thema passend bij de ontwikkelingsfase van het kind. De verhalen kunnen uitgangspunt zijn voor de lessen.

Jaarfeesten

Binnen het ritme van de dag worden inspanning en ontspanning bewust met elkaar afgewisseld. Ook besteden we veel aandacht besteed aan het ritme van het hele jaar. Daarbij is onze oriëntatie de natuur, de verschillende seizoenen en wat dit in- en uitademen van de natuur met ons als mens doet. Dit alles is verwerkt in vier perioden in het jaar, en toegepast op ieder leerjaar waardoor we met de kinderen alle ontwikkelingen buiten en in ons bewust beleven. Iedere periode heeft een hoogtepunt, en dit noemen wij het jaarfeest. Deze jaarfeesten vieren wij met elkaar als gemeenschap: alle kinderen en ouders/verzorgers en zo veel mogelijk in verbinding met de wijk.

Traditioneel kent de vrijeschool vele jaarfeesten. Op West hebben we op basis van een proces met leerkrachten en ouders vier perioden en vier jaarfeesten ontwikkeld. Uitgangspunten voor deze verandering waren: de wens om terug te gaan naar de basis (ook Steiner beschreef aanvankelijk 4 feesten); in aantal en manier van vieren behapbaar te vieren in deze drukke wereld; het verrijken vrijeschooltraditie en antroposofie met betekenis van jaar/natuurfeesten nu, elders, verleden en een expliciete verbinding met en verhouding tot de natuur: dit hebben we als mensen met diverse achtergronden allemaal gemeen. De vier feesten zijn:

• Oogstfeest
• Lichtfeest
• Groeifeest
• Buitenfeest

Waarom kiezen voor vrijeschoolonderwijs

Onze maatschappij verandert voortdurend. De wereld wordt complexer. Kinderen die beginnen met de basisschool worden voorbereid op een toekomst die we nog niet precies kennen. De kunst van goed onderwijs is ze die kennis, vaardigheden en attitudes bij te brengen die er toe doen in de toekomst.

Dat zijn bij uitstek sociaal-emotionele en creatieve vaardigheden waardoor kinderen stevig in hun schoenen staan, zichzelf kennen en hun eigen talenten blijven ontwikkelen. Met onderwijs voor ‘hoofd, hart en handen’ geven wij het onderwijs voor de 21ste eeuw.

Brochure vrijeschoolonderwijs

Klik hier voor de brochure over vrijeschoolonderwijs